कडबाकुट्टी अनुदान योजना: शेतकऱ्यांच्या दुग्ध व्यवसायाला गती देण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने सुरू केलेल्या दुग्ध विकास प्रकल्प टप्पा दोन योजनेतून शेतकऱ्यांना अनेक फायदे दिले जात आहेत. यातील एक महत्त्वपूर्ण भाग म्हणजे कडबाकुट्टी यंत्रासाठी अनुदान आणि प्रति जनावर ५ किलो मुरघास वाटप. या लेखात आपण या योजनांवर सखोलपणे चर्चा करू.
कडबाकुट्टी अनुदान योजना १५,००० रुपयांपर्यंत अनुदान
कडबाकुट्टी हा दुग्ध व्यवसायातील एक अत्यावश्यक भाग आहे. चारा कुटण्यासाठी हे यंत्र वापरले जाते, ज्यामुळे जनावरांना आवश्यक त्या आहाराचे योग्य प्रमाणात वितरण शक्य होते. यामुळे दूध उत्पादनात वाढ होते. शासनाच्या नव्या योजनेत, शेतकऱ्यांना ३०,००० रुपयांच्या कडबाकुट्टी यंत्रावर ५०% म्हणजेच १५,००० रुपयांचे अनुदान दिले जाणार आहे.
कडबाकुट्टी अनुदान योजना पात्रता निकष
- शेतकऱ्यांकडे किमान तीन ते चार दुधाळ जनावरे असावीत.
- लाभार्थ्यांकडे विद्युत जोडणी असावी, कारण कडबाकुट्टी यंत्रासाठी वीज आवश्यक आहे.
- कडबाकुट्टी यंत्र ISI मार्क असलेले आणि किमान २ HP क्षमतेचे असावे.
- शेतकऱ्यांनी यंत्र खरेदी केल्यानंतर खरेदीची पावती सादर करणे आवश्यक आहे, ज्यामध्ये जीएसटी क्रमांकाचा समावेश असावा.
अनुदानाची प्रक्रिया
- शेतकऱ्यांनी यंत्र खरेदी केल्यानंतर संबंधित पावती सादर करावी.
- जीएसटी क्रमांकासह खरेदीच्या पावतीची पडताळणी झाल्यानंतर अनुदानाची रक्कम शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात डीबीटी (Direct Benefit Transfer) द्वारे जमा केली जाईल.
मुरघास वाटप: प्रति जनावर ५ किलो दराने
मुरघास हा जनावरांच्या आहारात एक महत्त्वाचा घटक आहे, विशेषतः दूध उत्पादनात वाढ करण्यासाठी. मुरघास हा कडधान्य किंवा इतर खाद्य पिकांचा आर्द्रयुक्त आहार असतो, ज्यामध्ये चांगल्या प्रकारच्या पोषणतत्त्वांचे प्रमाण असते. शासनाने प्रति जनावर ५ किलो मुरघास पुरवठा करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
योजनेची वैशिष्ट्ये
- प्रति किलो मुरघासासाठी ३ रुपये अनुदान दिले जाईल.
- रोजच्या आहारात जनावरांना दिल्या जाणाऱ्या मुरघासाचे प्रति जनावर १५ रुपये अनुदान ठरवले गेले आहे.
- योजनेच्या अंतर्गत ३३,००० शेतकऱ्यांना या मुरघासाचा लाभ दिला जाणार आहे.
मुरघासाचा फायदा
- मुरघास हे शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त आहे कारण यामुळे जनावरांच्या आहारात पोषणतत्त्वांची कमतरता भरून निघते.
- हे खाद्य पचनसुलभ असून, जनावरांच्या आरोग्यात सुधारणा करते.
- मुरघासामुळे दूध उत्पादनात वाढ होते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न वाढण्यास मदत होते.
लाभार्थ्यांसाठी महत्त्वाची माहिती
- मुरघास पुरवठ्याचा पुरावा सादर केल्यानंतर, शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात डीबीटी द्वारे अनुदान जमा केले जाईल.
- ही योजना विदर्भ आणि मराठवाड्यातील १९ जिल्ह्यांमध्ये लागू करण्यात आली आहे, जिथे दुग्ध व्यवसाय मोठ्या प्रमाणावर केला जातो.
कडबाकुट्टी अनुदान योजना आणि मुरघास योजनेचे फायदे
- आर्थिक बचत: शेतकऱ्यांना कडबाकुट्टी यंत्रासाठी ५०% अनुदान दिल्यामुळे त्यांना कमी खर्चात उच्च दर्जाचे यंत्र मिळेल.
- दूध उत्पादनात वाढ: मुरघासामुळे जनावरांना पोषक आहार मिळेल, ज्यामुळे दूध उत्पादनात वाढ होईल.
- आहार सुधारणा: कडबाकुट्टी यंत्रामुळे जनावरांना चारा नीट कुटून दिला जाईल, ज्यामुळे त्यांच्या पचनक्षमता सुधारतील.
- आरोग्य सुधारणा: मुरघास आणि कडबाकुट्टी यंत्रामुळे जनावरांच्या आरोग्यात सुधारणा होईल, ज्यामुळे त्यांचा उत्पादक काळ वाढेल.